Κυριακή 28 Απριλίου 2013

Πολιτική διαύγεια

Δύο λόγια για την έννοια της πολιτικής διαύγειας:

Σύμφωνα με τον θεμελιωτή της κριτικής παιδαγωγικής Paulo Freire, η πολιτική διαύγεια είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από αυτό που βρίσκουμε στην μηχανική αναδιατύπωση αντι-ιμπεριαλιστικών τσιτάτων ή αναφορών του Μάρξ. Πολιτικοποιημένο άτομο είναι αυτό που μπορεί να υπερβεί την έννοια της ζωής ως απλά μία βιολογική διαδικασία, φτάνοντας σε μία αντίληψη της ζωής ως μία βιογραφική, ιστορική και συλλογική διαδικασία. Τώρα που το σκέφτομαι, πόσο ωχαδερφισμός βρίσκεται στο να λεγετε ότι "ότι φάμε, πιούμε και ότι αρπάξει ο κώλος μας"! Επίσης, όμως, πόσος πουριτανισμός υπάρχει στο να περιορίζουμε την σκέψη μας σε μία επιλογή ανάμεσα σε σύμβολα (το σφυροδρέπανο ή το αστέρι;, το κοκκινόμαυρο ή το κόκκινο; το μαύρο ή να έχει μέσα του και το αλφάδι;) δηλαδή στην ιδεολογική επανάπαυση ως μία αντίληψη των πραγμάτων. Και επίσης, πόσο απίστευτα βαρετό μπορεί να είναι αυτό!

Η πολιτική διαύγεια είναι δυνατή στον βαθμό που συλλογιζόμαστε κριτικά πάνω σε καθημερινά γεγονότα και στον βαθμό που υπερβένουμε τις αντιληπτικές μας ικανότητες ώστε να κερδίσουμε προοδευτικά μία περισότερο ενδελεχής κατανόηση των γεγονότων. Ένας γάλλος αλγερινής καταγωγής που πήγε να δουλέψει στην Pizza Hutt στο Παρίσι και άρχισε να συνειδητοποιεί μέσα από την καθημερινή του εμπειρία την θέση του στο σύστημα εκμετάλλευσης-κυριαρχίας και την ανάγκη να παλέψει ενάντια σε αυτό λέει σε ένα σημείο της αφήγησης (από το βιλίο η γενιά της επισφάλειας, σελ 54) την εξής ισχυρή φράση: "Εγώ πιστεύω στον αγώνα, όχι απαραίτητα σε μία "πάλη των τάξεων", μου φαίνεται λίγο αφηρημένη, αλλά στον αγώνα ενάντια στα αφεντικά". Στα λόγια αυτά μπορούμε να δούμε μία διαδικασία πολιτικοποίησης που προέρχεται από το έναν "καθημερινό αγωνιζόμενο άνρθωπο" η οποία με τον να εκφράζεται και μόνο έρχεται σε αντιπαράθεση με αυτό που θεωρείται ως "ορθός πολιτικός λόγος".  Γιατί συμβαίνει αυτό;

Το γλωσσικό πεδίο δεν είναι μία ουδέτερη σφαίρα, φέρει το ιστορικό βάρος του παρελθόντος, τις ήττες του κοινωνικού ανταγωνισμού αλλά και τις δυνατότητές μας. Πρέπει να αναρωτηθούμε για τους λόγους που οδηγούν σε αυτή την αντιπαράθεση, τι αυτό σηματοδοτεί και πώς θα περάσουμε (αν μας ενδιαφέρει) στην διερεύνηση που μελετάει την διαδικασία της δημιουργίας της πολιτικής διαύγειας. Ο Paulo Freire έχοντας προσπαθήσει να δημιουργήσει μία εκπαιδευτική θεωρία που οδηγεί στην κριτική συνειδητοποίηση αρνείται να δώσει οδηγιες ή αλλιώς know-how για το πώς αυτό μπορεί να γίνει αυτό. Θεωρεί ότι οι εκπαιδευτικοί πρέπει να ερευνήσουν τις κοινωνικές, ιστορικές, πολιτιστικές συνθήκες στο πλαίσιο όπου αυτές εκδηλώνονται. Από εκεί και πέρα το κλειδί βρίσκεται στην σκληρή δουλειά που πρέπει να καταβάλει ένας άνθρωπος ώστε ο ίδιος και οι γύρω του, ως μαθητευόμενοι να αντιληφθούν τον ευατό τους ώς υποκείμενα που φέρουν γνώση και να μπορέσουν να ζήσουν αυτή την εμπειρία.

H πραγμάτωση μία διαδικασίας πολιτικής διαύγειας είναι πολύ σημαντικός παράγοντας ως προς την προώθηση μίας τέτοιας κατάστασης και φαίνεται στην συνεκτικότητα μεταξύ της θεωρίας και της πράξης στην ζωή ενός ανθρώπου. Παρόλο, όμως, που πολλοί εκπαιδευτικοί ιδεολογικά συμφωνούν με τις ιδέες του Freire, τελικά απέχουν χιλιόμετρα από το κατέχουν μία ουσιαστική πολιτική διαύγεια και άρα συνεκτικότητα στην ζωή και το έργο τους. Ισως για αυτό τον λόγο, πολλοί άνθρωποι έχουν περιοριστεί στο να ζητούν οδηγιες και καθοδήγηση (με την κακή έννοια της λέξης) για το πώς θα φτάσουν (ή θα φτάσουν άλλους!!!) στην χειραφέτηση. Με αυτό το τρόπο συνειδητά ή ασυνείδητα αναπαράγουν στοιχεία της κυρίαρχης ιδεολογίας, τα οποία έρχονται σε αντίθεση με στοιχειώδεις αρχές της θεωρίας του Freire.  

Παρασκευή 19 Απριλίου 2013

Η αναπαράσταση του άγχους



One is persuaded that a truth is fertile only when an effort has been  made to conquer it. That it does not exist in itself and for itself but results from a conquest of the spirit. Similarly, in each individual it is necessary to reproduce that state of anxiety that the studious person has crossed before reaching [a truth]. This representation is much more educational than the schematic exposition of this same knowledge to the hearer of efforts, errors and gradual dexterity through which men have passed to reach actual knowledge. Teaching, developed in this way, becomes an act of liberation.

Ένας άνθρωπος μπορεί να πειστεί ότι μία αλήθεια είναι γόνιμη μόνο όταν έχει γίνει προσπάθεια για να κατακτηθεί. Αυτό σημαίνει ­­­ότι η αλήθεια δεν υπάρχει από μόνη της και για τον εαυτό της αλλά απορρέει από μία κατάκτηση του πνεύματος. Με παρόμοιο τρόπο, είναι απαραίτητο σε κάθε άτομο να αναπαραχθεί αυτή η κατάσταση άγχους που πέρασε ο μαθητευόμενος άνθρωπος πριν φτάσει [σε μία αλήθεια].  Αυτή η αναπαράσταση είναι πολύ πιο εκπαιδευτική από την αποτυπωμένη παρουσίαση αυτής της ίδιας γνώσης στον ακροατή [καθώς εμπεριέχει και περιγράφει] τις προσπάθειες, τα λάθη και την σταδιακή ανάπτυξη δεξιοτήτων μέσα  από την οποία περνούν οι άνθρωποι για να αποκτήσουν την πραγματική γνώση. Η διδασκαλία που αναπτύσσεται με αυτό τον τρόπο μετατρέπεται σε απελευθερωτική πράξη.

Αντόνιο Γκραμσι, από το βιβλίο Literacy: Reading the world and the word των Freire & Macedo

Δευτέρα 8 Απριλίου 2013

Ο εσωτερικός εχθρός της Margaret Thatcher

Aγγλία 1984,
δείτε το βιντεάκι από την μάχη του Οrgreave
όπου 5000 ανθρακορύχοι βρίσκονται αντιμέτωποι με 7000 πάνοπλους αστυνομικούς.

Στο τέλος λέει η Θάτσερ: Αυτή είναι δουλειά εξτρεμιστών. Είναι ο εσωτερικός εχθρός.


Απρίλης 2013
Σε πολλές πόλεις Aγγλίας, Σκωτίας και όχι μόνο, ο θάνατος της Θάτσερ συνοδεύεται με γιορτές δρόμου!



Στο Bristol και στο Brixton γίνονται μερικές συλλήψεις από την αστυνομία.







Τετάρτη 3 Απριλίου 2013

Αντι - ουτοπική ελπίδα

Η ουτοπία ήταν ο κοινός μας παρονομαστής.
Θολή και ακαθόριστη
με όνειρα, αυταπάτες, προσδοκίες
μας ένωσε.
Ναι,
μας προχώρησε,
ναι...
...όταν όμως πέρασαν τα χρόνια
και ήρθε ο καιρός 
να κοιτάξουμε γύρω μας
με ανοιχτά τα μάτια
η ουτοπία έγινε 
ομίχλη
που μας περιόρισε
σε στρευλές σχέσεις,
αλλοτριωμένες μορφές
κάθε είδους κόμματα και σχηματισμούς.



Ας αναζητήσουμε πλέον κάτι διαφορετικό
στην πολιτική 
της αντιουτοπικής ελπίδας!