Παρασκευή 1 Οκτωβρίου 2010

Kριτική σε μία αφίσα


Βλέπω μία αφίσα που αρχίζει με το παρακάτω σύνθημα




ΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ

Μου θυμίζει κάτι από το σύνθημα «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός», με προετοιμάζει για μία συνέχεια στην οποία θα παρουσιάζεται την προαναγγελόμενη υπάρχουσα εναλλακτική λύση στο καπιταλιστικό σύστημα.

Κοιτώντας παρακάτω βλέπω την εξής εικόνα:


Σπίτια ενός χωριού ή προαστίου, ανεμογεννήτριες, ένα βενζινάδικο χορταριασμένο, χαρταετοί και καθαρός αέρας, κήποι οικολογικής γεωργίας, άνθρωποι που παίζουν, συναλλάσονται σε μία υπαίθρια αγορά και γενικα φαίνονται χαρούμενοι.

Το ερώτημα που μου δημιουργείται είναι το εξής: ποιό είναι το στοιχείο σε αυτή την εικόνα που δείχνει αυτό για το οποίο μας προετοιμάζει το σύνθημα, ότι δηλαδή υπάρχει μία πραγματικότητα όπου έχουν καταργηθεί οι σχέσεις εκμετάλλευσης μεταξύ των ανθρώπων και έχουν αντικατασταθεί με κάποιες άλλες, ας πούμε έτσι γενικά, απελευθερωτικές. Το κάνουν αυτό οι ανεμογεννήτριες; Το κάνει η οικολογική γεωργία; Είναι κάτι που καλύπτεται με ένα μωσαϊκό εναλλακτικών λύσεων όπως για παράδειγμα αυτές που αναφέρθηκαν;

Η αρχική αφίσα της οικογιορτής την οποία συνάντησα σε έντυπη μορφή έθετε στο προγραμμά της εκτός από τα εργαστήρια τα οικολογικά προϊόντα, τις χειροτεχνίες, τις μουσικές και κάποιες συζητήσεις. Αργότερα, βλέπωντας σε ηλεκτρονικη μορφή την πιο πρόσφατη αφίσα και το πρόγραμμα , θεωρώ ότι έχει υπάρξει προσπάθεια για μία πιο συγκεγκεκριμένη (και πολύ ενδιαφέρουσα) πλαισίωση από πολιτικές συλλογικότητες. Παρόλα αυτά, η αρχική μου εντύπωση παραμένει η ίδια: βλέπω έναν υπερκερασμό του πολιτικού για χάρη μίας εναλλακτικής μορφής (δεν χρησιμοποιώ εδώ αρνητικά την λέξη εναλλακτικό) η οποία μία χαρά μπορεί να ενσωματωθεί από το υπάρχουν σύστημα αν δεν υπάρχουν τοπικοί-πολιτικοί θεσμοί που να προκαλούν τις σχέσεις κεφαλαίου-εργασίας που το αναπαράγουν. (δείτε μία σχετική κριτική εδώ)

Παραδείγματα τέτοιων ενσωματώσεων υπάρχουν. Aν ψάξουμε το παράδειγμα, των transition town στην μεγάλη βρετανία θα δούμε ότι στην πορεία του συμπεριλάμβανε και συμπεριλαμβάνει ανθρώπους με μία κριτική και εναλλακτική αντίληψη στα πράγματα. Τελικά όμως η άποψη που επικρατεί είναι μία άρνηση της πολιτικής διάστασης. Αυτό συμβαίνει με την έννοια ότι «εγώ ασχολούμαι με το να αλλάξω τον εαυτό μου, να δημιουργήσω τον κήπο μου, να μην τρώω κρέας, να μην καίω τόσο πολύ ορυκτά καύσιμα κτλ όμως δεν μπορώ να ασχοληθώ με το αναπτυξιακό σχέδιο που πλήττει το γειτονικό χωριό γιατί αυτό είναι πολιτικό». Δείτε μία ωραία κριτική στα transition town η οποία χωρίς να ακυρώνει τις καλές προθέσεις ανθρώπων που έχουν τρέξει τέτοιες προσπάθειες, δείχνει ότι μία χαρά μπορούν αυτές να συνυπάρχουν στην γωνίτσα τους με ένα σύστημα που είναι στην ίδια του την λογική να μεγεθύνεται εμπορευμαποιώντας και καταναλώνοντας ανθρώπινες σχέσεις και φυσικούς πόρους.

Κάποιοι βέβαια μπορεί να μην συμφωνούν και τόσο με την καταστρεπτική φύση του καπιταλισμού και προτείνουν μία πράσινη ανάπτυξη η οποία θα θεραπεύει τα προβλήματα μέσω της τεχνολογίας και πολιτικών μεταρυθμίσεων. Οι ευρωπαίοι πράσινοι για παράδειγμα (οι οποίοι παρεμπιπτόντως μία χαρά δέχονται και προτείνουν μορφές εναλλακτικής και αλληλέγγυας οικονομίας) προτείνουν και προωθούν το green new deal ως λύση για τα προβλήματα του καπιταλισμού, ένα πακέτο μέτρων που στην πραγματικότητα αποτελεί τάση για εμπορευματοποίηση και εμπορική εκμετάλλευση των ίδιων των οικολογικών προβλημάτων που παράγει το υπάρχον σύστημα.
Η παραπάνω κριτική γίνεται καλοπροαίρετα για να συμβάλει σε μία συζήτηση πάρα πολύ επίκαιρη καθώς είμαστε σε μία φάση που μετά την αποτυχία της συνόδου της κοπεγχάγης (COP15) διαφαίνεται ένα ρήγμα στο οικολογικό κίνημα: μία μεριά του κινείται προς την ενσωμάτωση και μία άλλη κριτικά προς τον καπιταλισμό. Τι να κάνουμε! Αυτή είναι η εποχή μας, δεν την διαλέξαμε.

Δεν υπάρχουν σχόλια: